Dwarsliggen – Je houdt van je werk!

Sommige mensen houden van hun werk. Sommige mensen houden niet van werken.

En je hebt mensen die houden van zowel hun werk als van niet-werken. Die mensen doen er alles aan om straks niks meer te hoeven doen. En dat kunnen ze goed, joh! En daar hebben ze plezier in, joh!

Notoire dwarsliggers. Iedere organisatie heeft recht op een paar van die tegenwerkers. Oeps, daarmee zeg ik bijna dat elke organisatie er nog een paar moet werven.

Maar dat is niet zo. Ze zijn vaak allang aan boord.

De moeilijkheid zit er in dat je ze niet herkent. Het zijn bedreven konkelaars, draaiers, misleiders en duikers. Vaak komt de ware aard naar boven als je zelf met verve je project staat te verdedigen tegenover het MT.  Dan komt er ergens vanachter de tafel een opmerking dat je denkt ‘Dit kan toch niet waar zijn?’ Je hebt net alle feiten op tafel gelegd, het is toch zo duidelijk als wat? De business case is duidelijk en jouw uitwerking heeft bloed zweet en tranen gekost.

Balen voor je, maar het gebeurt echt iedere dag in iedere organisatie. Gekonkel, gedraai en misleiding. De dwarsligger in optima forma loopt ook bij jou op de werkvloer rond.

In een voorgaand blogartikel heb ik beschreven hoe je jezelf kunt voorbereiden om beslissers over de streep te trekken. 

Maar het is natuurlijk ook erg goed om dwarsliggers voortijdig te herkennen. En daar heeft Frans Krips het onderstaande boekje over geschreven. Een echte aanrader!

Onderstaand vind je de inhoudsopgave. Een humoristische en heldere beschrijving per argument om dwars te liggen. Wellicht heb je er laatst nog een gehoord?

• Het is onvoldoende doordacht
• Het is onvoldoende doorgesproken
• Er is onvoldoende overleg geweest
• Er is onvoldoende informatie
• Er is niet de juiste weg bewandeld
• Is er geïnformeerd hoe het elders is geregeld?
• Het kan nooit wat worden als de mensen er niet achter staan
• De doelstellingen zijn niet helder geformuleerd
• Het taalgebruik streeft zijn doel voorbij
• Het geheel heeft geen niveau
• We moeten eerst een andere discussie voeren
• De achterban heeft er onvoldoende over kunnen praten
• Het moet allemaal te vlug
• We kunnen er nu niet over praten, want we kennen de randvoorwaarden niet
• Er zijn in de maatschappij andere dingen aan de hand
• We zijn bezig met een luxeprobleem
• We zijn met z'n allen verkeerd bezig
• Hoe kunnen we garanderen dat de doelgroep ook werkelijk wordt bereikt?
• Je kunt dit niet (ook nog) van de mensen vragen
• Het zoveelste plan waar niets van terecht zal komen.
• Het zal mijn tijd wel duren
• Dit hebben we in 1996 ook al geprobeerd
• We hebben de vorige verandering nog niet geëvalueerd
• Laten we het voor een korte tijd proberen en dan evalueren
• Er moet eerst worden geïnventariseerd
• Van dit onderwerp moet eerst een nadere studie worden gemaakt
• Dit onderwerp leent zich voor een brede (maatschappelijke) discussie
• Hoe liggen de verantwoordelijkheden precies? 
• Hoe kunnen we over het totaalplaatje spreken als we de details niet kennen?
• Hoe kunnen we over de details spreken als we het totaalplaatje niet kennen?
• Er moet deskundige hulp van buitenaf komen
• Hoe gaat het met de rechtspositie?
• We moeten de goede prioriteiten stellen
• Goed voorstel, maar je moet het in breder perspectief zien
• Het gezelschap hier om de tafel is niet representatief/compleet
• De cijfers zeggen niks
• Er moet voor de oplossing van dit probleem eerst een nieuwe methodologie komen
• Ik heb geen wijzigingen, maar het stuk rammelt aan alle kanten
• We hadden bij dit voorstel graag een paar alternatieven gehad
• Is er wel kennis genomen van lopende onderzoeken?
• Kunnen we niet beter op de uitkomst daarvan wachten?
• Is er wel voldoende inspraak geweest?
• Ik pas ervoor om mee te werken aan een ad-hoc benadering
• Er moet eerst maar eens een commissie benoemd worden
• We moeten eerst de criteria vaststellen
• Op welke titel hebben de makers het stuk geschreven?
• Ik begrijp de discussie niet
• Wilt u daar een praktisch voorbeeld van geven?
• Theoretisch een goed verhaal, maar nu de praktijk
• Er is onvoldoende onderscheid gemaakt tussen beleid en uitvoering
• Er moet maar eens een jurist/neerlandicus naar kijken

Kun je je hier op voorbereiden? Vast niet helemaal, maar een goed eind op weg kom je al wel met de herkenning.

John Kotter heeft in zijn ‘De kunst van het overtuigen’ ook een mooie opsomming gemaakt van de argumentatie van dwarsliggers. Hij onderscheidt drie categorieën?

1. Het probleem bestaat niet!
2. De oplossing deugt niet!
3. De oplossing werkt hier niet!

 In de onderstaande tabel zie je de verschillende aanvallen op je plannen. Met in de laatste kolom mogelijke tegenargumentatie. Dit overzicht is hier terug te vinden. 

	Onderwerp	Aanval	Antwoord
Het probleem bestaat niet	1. We doen het goed, dus waarom zouden we veranderen?	We hebben het nog nooit gedaan en het gaat altijd goed.	Klopt. Maar we weten allemaal dat wie zich niet aanpast uiteindelijk verdwijnt.
	2. Geld (of iets anders waar het voorstel geen oplossing voor biedt) is het echte probleem.	Geld is het probleem, niet ... (computers,...)	Geweldige projecten of organisaties danken hun succes zelden aan extra geld.
	3. Je overdrijft het probleem.	Je overdrijft. Het is geen belangrijk probleem voor ons, als het al een probleem is.	Voor de mensen die last hebben van het probleem is het zeker niet onbelangrijk.
	4. Je impliceert dat we ons werk niet goed doen!	Als dit een probleem is, dan zeg je in feite dat we slecht werk leveren. Dat is een belediging!	Nee, we zeggen dat jullie opmerkelijk goed werk leveren zonder de benodigde middelen (systemen, methoden,...), die jullie met ons voorstel krijgen.
	5. Wat is hier de verborgen agenda?	Je hebt duidelijk een verborgen agenda en daar zitten we nu niet op te wachten.	Dat is onterecht! Kijk naar de geweldige staat van dienst van alle mensen achter dit voorstel! (En hoe kom je er trouwens bij?)
De oplossing deugt niet	6. Hoe zit het hiermee, en daarmee en hiermee, en daarmee...?	Je voorstel laat te veel vragen onbeantwoord. Hoe zit het hiermee, en daarmee, hiermee, daarmee, en ...?	Alle goede ideeën roepen i het begin tientallen vragen op waar nog geen duidelijke antwoorden voor zijn.
	7. Het voorstel gaat te ver/niet ver genoeg.	Dit voorstel gaat lang niet ver genoeg.	Misschien niet, maar met ons idee zetten we wel een stap in de goede richting en kunnen we meteen beginnen.
	8. Je hebt een kip- of eiprobleem.	Je kunt A niet doen zonder eerst B te doen en je kunt B niet doen zonder eerst A te doen. Je plan werkt dus niet.	Maar je kunt wel eerst een beetje van A doen, waarna een beetje van B mogelijk is, waarna meer A en daarmee ook meer B mogelijk is ,... .
	9. Je doet je me denken aan (iets waar iedereen een hekel aan heeft)!	Je plan doet me denken aan iets vreselijks (lees: totalitarisme, georganiseerde misdaad, ziekte,...)	Luister, je weet dat dat niet klopt. Een realistische vergelijking zou zijn ...
	10. Je verlaat onze kernkwaliteiten.	Je verlaat onze traditionele waarden.	Met dit plan blijven onze traditionele waarden net behouden.
	11. Het is te simplistisch om effectief te zijn.	Je denkt toch niet dat een paar simpele trucjes alles oplossen?	Nee, het is de combinatie van jouw goede werk en een paar nieuwe elementen die, tezamen, een grote bijdrage kunnen leveren.
	12. Niemand anders doet dit.	Als dit zo'n goed idee is, waarom is het dan nooit eerder gedaan?	Er is een eerste keer voor alles en dit is een unieke kans voor ons.
	13. Het is het een en het ander.	Je plan omvat X en Y, maar die gaan niet samen. Het is het een of het ander.	We hebben noch X, noch Y gezegd – maar ik geef toe dat het misschien zo klonk. Wij hebben het over A en B, en die gaan wel samen.
	14. Aha! Dit kun je niet negeren! (Waarbij 'dit' een verontrustend feit is dat de initiatoren niet kennen en waar de aanvallers op precies het goede moment mee aankomen.)	Sorry hoor, je bedoelt het goed, maar dit heb je duidelijk over het hoofd gezien! Je kunt niet ontkennen dat dit een ernstig probleem is!	Het probleem dat jij noemt mag inderdaad niet worden onderschat en het klopt dat we het niet onderzocht hebben. Maar elk mogelijk probleem dat we tot dusver zijn tegengekomen is meteen opgelost. Aangezien het ons al zo vaak gelukt is, ben ik ervan overtuigd dat ook dit nieuwe probleem zal worden opgelost, net als de
	15. Een idee dat zoveel vragen en bewaren oproept kan niet goed zijn.		rest.
De oplossing werkt hier niet	16. Dat hebben we eerder geprobeerd – werkte toen ook niet.	We hebben dat eerder geprobeerd en toen heeft het ook niet gewerkt.	Dat was toen. De omstandigheden zijn ongetwijfeld anders (en wat wij voorstellen is waarschijnlijk ook anders dan wat destijds gedaan is).
	17. Het is te ingewikkeld.	Te veel mensen zullen het idee niet begrijpen en ons uiteindelijk niet helpen om het uit te voeren.	Geen probleem. We zullen al het mogelijke doen om ze te overtuigen. Dat is het waard.
	18. Goed idee, maar het komt op het verkeerde moment.	Goed idee, maar dit is niet het juiste moment. We moeten ermee wachten tot we dit andere hebben afgerond (of tot we met dit andere zijn gestart, of tot de situatie zus of zo anders is).	Het beste moment is bijna altijd wanneer mensen enthousiast zijn en zich ervoor willen inzetten. En dat is nu.
	19. Het is gewoon te zwaar.	Dit lijkt me erg zwaar! Ik denk niet dat we het aankunnen.	Zwaar kan ook positief zijn. Een echt goed idee, dat op tijdrovende obstakels stuit, kan onze inzet vergroten en ons motiveren efficiënt met onze tijd om te gaan.
	20. Dat werkt hier niet; wij zijn anders.	Dat werkt hier niet, omdat wij totaal anders zijn.	Dat klopt dat we anders zijn, maar in veel opzichten zijn we ook gelijk.
	21.Hiermee begeven we ons op een hellend vlak.	Je begeeft je op een hellend vlak dat onherroepelijk tot de afgrond leidt. Als we dit nu doen, heeft dat rampzalige gevolgen voor de toekomst.	Mensen gebruiken hun gezond verstand als vangrail om te voorkomen dat ze de afgrond in glijden.
	22. Daar hebben we het geld niet voor.	Het plan kan best goed zijn, maar zonder extra geld lukt het niet.	Feitelijk worden de meeste belangrijke veranderingen zonder extra geld doorgevoerd.
	23. Je zult nooit genoeg mensen meekrijgen.	Het is onmogelijk om iedereen mee te krijgen voor dit plan.	Daar heb je absoluut gelijk in. Dat lukt bijna nooit en dat is geen probleem.
	24. Daar zijn we gewoonweg niet voor toegerust.	We hebben de vaardigheden of kwalificaties niet om dit tot een succes te maken.	Maar veel ervan hebben we wel; de rest kunnen en zullen we leren.

Voor mezelf komen al die argumenten neer op het 'smoren' van goede initiatieven. Het is bewuste misleiding van anderen die maar de halve waarheid kennen. Je rijdt met je auto op de asfaltweg en opeens kom je klem te zitten in de klei. Wat je dan nodig hebt is een stoere jeep of Landrover. Ik hoop dat je hiermee jouw 'four wheel drive' weet vorm te geven. 

Door dit zo te beschrijven speel ik natuurlijk ook de minder ervaren dwarsliggers in de kaart. Denk dan maar dat er een ‘level playing field’ ontstaat. 

Als jij en die ene dwarsligger dat van elkaar weten kunnen jullie weer transparant met hetzelfde doel voor ogen aan de slag.

Toch wil ik er nog één aan toevoegen die ik voor mezelf even moest omdenken.

Hier heb ik een beetje misbruik gemaakt van het beeldmateriaal van Omdenken, waarvoor dank!

Ik vind hem met recht erg goed. Maar te gemakkelijk. 

OK, als nu blijkt dat dwarsliggers hun carrière bij de NS zijn misgelopen, en ze werken bij jou in de organisatie, houd dan hoop. Ik denk dat je, met de bovenstaande argumenten in het achterhoofd, je goed kunt voorbereiden op de verdediging van je plannen. 

Jij houdt toch ook van je werk? Net zoveel als die dwarsligger, denk ik zo.

Succes met het gladstrijken van de hobbels!